Wednesday, November 27, 2024

రాముడు స్ఫూర్తి - పాదసేవనం

శ్రవణం, స్మరణం, కీర్తనం, పాదసేవనం, అర్చనం, వందనం, దాస్యం, సఖ్యం, ఆత్మనివేదనం అని నవవిధ భక్తులని భాగవతం చెబుతుంది. అందులో పాదసేవనం అనగానే నా వరకు నాకు ఠక్కున గుర్తుకు వచ్చేది ఇద్దరు. ఒకరు హనుమంతుల వారు, రెండవది లక్ష్మీ అమ్మవారు. 

రాముడు ఎప్పుడు గుర్తుకు వచ్చినా  కళ్ళముందు మెదిలే రూపం 

దక్షిణే లక్ష్మణో యస్య వామే తు జనకాత్మజా । 

పురతో మారుతిర్యస్య తం వందే రఘునందనమ్ అన్నదే. 

హనుమంతుల వారు ఎప్పుడూ రాముల వారి పాదాల వద్దే కనిపిస్తారు. అలానే స్వామి వారి పాదాలు అనగానే వైకుంఠం లో పాలకడలి పై శేష తల్పమున పవళించిన స్వామివారు, ఆయన పాదసేవ చేస్తూ అమ్మవారు ఇదే రూపం కనిపిస్తుంది.

హనుమంతుల వారిని చూసినప్పుడు ఒక చిలిపి ప్రశ్న తలపుకు వచ్చింది. ఎందుకు స్వామి వారి పాదాలు వత్తుతూ ఉంటారు అని, అమ్మవారిని తలుచుకోగానే అది మరింత బలపడింది. ఆవిడ కూడా అంతేగా, ఎప్పుడూ ఆయనగారి కాళ్ళొత్తుతూ కనిపిస్తారు. అంతలోనే సమాధానం కూడా స్ఫురించింది. 

లీలార్ధమ్ము నహల్య గాచుతరి కాలేమైన నొప్పెట్టెనో !

కాళీయాస్ఫట రత్నమానికములన్ గాల్నొచ్చెనో ఏమొకో !

నేలా శ్రీసతి కేశవాంఘ్రి యుగమున్నెల్లప్డు కేల్నొక్కెడు

న్నౌలే ! నేటికి వేంకటేశు గవుద న్నద్దేముగా కప్రమున్ !!


అప్పుడెప్పుడో అహల్యకు శాపవిమోచనం ఇవ్వడానికి శిలను తాకావు, అప్పుడేమైనా కాలు నెప్పి పుట్టిందా? కాళీయుని మదమణిగించి నృత్యము చేసే సమయంలో మణులేమైన గుచ్చుకున్నాయా? (కాళీయ ఫణిమాణిక్య రంజిత శ్రీ పదాంబుజా) ఎందుకు అమ్మవారు ఎప్పటికీ కాళ్ళు ఒత్తుటూ ఉంటారు? అవునులే అప్పుడెప్పుడో అనంతాళ్వారులు ఒక గడ్డపార చిన్నపిల్లవాడిపై విసిరితే చుబుకం పై దెబ్బ తగిలింది అని, గర్భాలయంలో వేంకటేశ్వరులకు ఆ గాయం కనిపించింది అని ఉపశమనమునకై పచ్చకర్పూరం అద్దగా అక్కడ ఇంకా నెప్పి/ మంట ఉన్నవేమో  అని ఇప్పటికీ మనం అద్దటం లేదూ, అలానే అమ్మవారు, హనుమంతులవారు కూడా అనుకుంటున్నారేమో అని చిలిపి ఊహ.. 

గవుద = చుబుకము = గడ్డం      


Saturday, October 10, 2020

రాముడూ- స్ఫూర్తి - దత్తపది

Vijaya Bhaskar Rayavaram
గారు B+ with Bhaskar .అనే కార్యక్రమాన్ని నిర్వహిస్తున్నారు. అందులో నేటి అంశం పద్య లహరి. స్వర్గీయ ఎస్.పి.బాల సుబ్రహ్మణ్యంగారి బహుళ ప్రచారంపొందిన వేర్వేరు సినిమా పాటలలోని నాలుగు పదాలతో (దత్తపది) రామాయణార్థములో ఒక పద్యము, భారతార్థంలో ఒక పద్యము చెప్పమన్నారు. కార్యక్రమంలో భాగంగా సిరాశ్రీ గారు ఒకే పాటలోని నాలుగు పదాలతో ఒక పద్యాన్ని చెప్పారు. వారలా అంటూండగానే నాకూ స్ఫూర్తి కలిగి ఆశువుగా వ్రాసాను. కార్యక్రమం సమయాభావంకాకూడదు కాబట్టి అక్కడ ప్రస్తావించలేదు. ఇక్కడ ప్రకటిస్తున్నాను..

పదాలు : యురేక, సకమికా, నీ ముద్దు, తీరేదాకా

రామాయణార్థం: హనుమ సంజీవనీ పర్వతమును తీసుకు వచ్చిన సమయం ఒక వానర సైనికుని హృదయ స్పందన.

భళిరా ఏమది వాయురేఖ ! గగనవ్యావృత్తమై నౌషధా
ఖిలమై వచ్చె నగమ్ము! పంచకమికన్ కించిత్కృపా వృష్టిమై
చలగంగా మృతులైన వానరులుకున్ సంజీవనీ ముద్దు గా
లిలజీవమ్మిడె ! మారుతీ ! ఋణము తీరేదాక సేవించెదన్ !!

లక్ష్మణుని మూర్చనుండీ ఉధ్ధరించటానికి సుషేణుడు నాలు మొక్కలను తేవయ్యా అంటే సర్వౌషధ సంపన్నమైన సంజీవని పర్వతాన్నే తీసుకొచ్చేశాట్ట హనుమ. ఒక జెట్ ప్లేనో అంతకన్న వేగంగా వెళ్ళగలిగేదో పయనిస్తే మనకు కనిపించేది దాని మార్గమే. అలా హనుమ వెళ్ళి వస్తూంటే సంజీవనీ పర్వతం ఒకటే ఎగిరి వస్తోందా అన్నట్టు కనిపిస్తోందిట దూరం నుండీ... ఎంత కరుణ కాకపోతే రణరంగం (పంచకము) నకు ఆ పర్వతం తేవడం వల్ల, పర్వతం మీద ఉన్న ఔషధముల మీదుగా ఎగిరిన ముద్దు గాలి (పిల్లగాలి) సోకి మృతులైన వానర వీరులు సజీవులైనారట.. ఆంజనేయుని ఋణము తీర్చుకోలేను ఆజన్మాంతమూ అతనిని సేవింతునని ఒక వానరుని భావన !!!

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
భారతార్థం: కృష్ణలీల సందర్భం - ఒక గోపిక అంతరంగం.

భళిరా నీమురళీ ద్యురేఖ గగనవ్యావృత్తమై చెల్వగో
కుల స్త్రీ మానసమెల్ల పంచకమికన్ ! గో, గోపికా, గోపకుల్
చెలులై రాసవిలాస లీలలను నిల్చేరంట ! నీ ముద్దు మ
ల్లెల మోమెంతని చూచినా తనివితీరేదా? కనా కష్టమే !!

కృష్ణుని వేణుగానం ఒక వెలుగు రేఖయై (ద్యు రేఖ) ఆకాశమంతా సుడులు తిరుగుతూ గోపికల మానసమును ఒక రణరంగం (పంచకము) గా చేస్తున్నది. కృష్ణుడొక్కడే పురుషుడన్నప్పుడు గోవులూ, గోపకులూ, గోపికలూ అన్న బేధం లేకుండా అన్ని ప్రాణులూ రాసలీలా విలాసములో చెలులై నిలిచిపోయారట. ముద్దు మల్లెల మోమును ఎంతచూచినా తనివి తీరేనా? కనా కష్టమే అని గోపిక భావన

Wednesday, April 16, 2014

రాముడూ- స్ఫూర్తి - సాధించెనే !

కవిత్వం వికసించడానికి అనువైన పరిస్థితులను పెద్దన్నగారు నిరుపహతి స్థలంబు, రమణీ ప్రియదూతిక మొదలైనవన్నారు గానీ .. నా వరకు నాకు వసంతఋతువు, ఉగాది, వసంత నవరాత్రులు, రామనవమి.. రామనామం వీటిలో ఏ ఒక్కటైనా చాలు కవిత్వమూ, మంచి మంచి ఆలోచనలూ రావడానికి..  అలా వచ్చిన ఒక ఊహే.. ఈ టపా...

నవరాత్రులలో త్యాగరాజ ఘనరాగ పంచ రత్న కృతులు వింటూండగా ఒక సంశయం కలిగింది. తనలో ఏమైనా లోపముందేమో అని బాహ్య ప్రపంచములో ఉన్న మానవులు చేస్తున్న తప్పిదాలను తనకు ఆపాదించుకుని దుడుకుగల నన్నే దొర కొడుకు బ్రోచురా అని.. కీర్తన జేస్తారు త్యాగరాజ స్వామివారు.. ఆ కీర్తనలో బ్రోచేవారెవరురా అని అడగడమే గాని స్వామి వారిని రాముడు కరుణించినట్లు సొల్యూషన్ (ప్రశ్నలకు సమాధానాలు)  కనిపించదు.. మూడవదైన సాధించెనే ఓ మనసా కృతి చాలా వింతైనది. నిందా స్తుతిలో ఉన్నట్టు నిర్వచనాలున్నాయి... అసలు ఆ కృతే (సంగీత జ్ఞానం పెద్దగాలేని) నా మట్టి బుఱ్ఱకు చిత్రాతి చిత్రంగా అనిపిస్తుంది.. ఆపై ఒక ఆలోచన/ ఊహ కలిగింది.. దాని అక్షరరూపమే ఈ టపా...